شاید برای شما هم پیش آمده باشد که یک مقدار مقاومت محاسباتی دارید و میخواهید مقدار مقاومت استانداردی که نزدیکترین مقدار را به عدد مقاومت دارد پیدا کنید و رنگ های مورد نظر برروی مقاومت را به درستی تشخیص دهید. به شکلی که در صد خطای و تفاوت با مقدار اصلی تشخیص داده شده و نمایش داده شود.
ویا تعداد زیادی مقاومت دارید و میخواهید از طریق مقدار و تشخیص سریع رنگ های روی مقاومت به سرعت انها را مرتب کنید .
بدیهی است که داشتن تمام مقادیر ممکن مقاومت برای مثال 3Ω ،2Ω ،1Ω و ... از نظر عملی ممکن نیست چون در آنصورت بایستی صدها میلیون مقاومت مختلف برای پوشش دادن تمامی مقادیر مقاومت‌ها وجود داشته باشند. در عوض مقاومت‌ها در مقادیر ترجیحی تولید می شوند که مقدار مقاومت با کد رنگی روی بدنه آن چاپ می‌شود.
مقدار مقاومت، خطای مجاز یا تلرانس و توان اسمی معمولا بصورت اعداد یا در صورت بزرگ بودن اندازه آنها مانند مقاومت‌های بزرگ پرتوان، بصورت حروف روی بدنه چاپ می‌شوند. ولی وقتیکه اندازه مقاومت کوچک باشد، مانند مقاومت ¼ وات نوع کربنی یا لایه ای، این مقادیر بایستی از طریق دیگری نمایش داده شوند چون که چاپ عددی یا متنی غیرقابل خواندن خواهند بود.
برای حل این مشکل، مقاومت‌های کوچک از نوارهای رنگی برای نمایش مقدار مقاومت و خطای مجاز استفاده می کنند و اندازه فیزیکی مقاومت، توان اسمی آنرا مشخص می‌کند. این نوارهای رنگی سیستم تشخیص مقاومت را تعیین می‌کند که با اصطلاح کد رنگی مقاومت نیز شناخته می‌شود.
طرح کد رنگی مقاومت یک راه حل ساده و سریع پذیرفته شده جهانی برای تشخیص مقدار اهمی مقاومت بدون در نظر گرفتن اندازه یا شرایط دیگر آن است. این کد شامل مجموعه‌ای از نوارهای رنگی مطابق با ترتیب رنگ‌های طیف می‌باشد که مقدار عددی مقاومت را مشخص می‌کند.
کد رنگی مقاومت‌ها یک به یک از سمت چپ به راست خوانده می‌شوند و نوار آخر از سمت راست با عرض بیشتر مقدار خطای مجاز مقاومت را نشان می‌دهد. با پیدا کردن عدد متناظر نوار اول از نمودار شکل زیر، رقم اول مقدار مقاومت تعیین می‌شود. به همین شکل با پیدا کردن عدد متناظر نوار رنگی دوم و سوم، ارقام بعدی مقدار مقاومت مشخص می‌شوند. در شکل زیر نمودار کد رنگی برای مقاومت‌های 4، 5 و 6 نواری نشان داده شده است:
استاندارد مقاومت ها :
همانگونه که قبلا گفته شد مقادیر تلرانس و اهم مقاومت از جمله مشخصه های مهم برای انتخاب مقاومت هستند . تلرانس هر مقاومت سبب به وجود آمدن محدوده ای برای آن مقاومت می شود . به عنوان مثال مقاومت 1KΩ با تلرانس 10% می تواند مقداری بین 900Ω تا 1100Ω داشته باشد و در واقع محدوده ای را می پوشاند . همچنین محدوده هیچ مقاومتی نباید تمام و یا بخشی از محدوده مقاومت دیگر را شامل شود . به عنوان مثال مقاومت بعد از 1KΩ نمی تواند دارای محدوده ای با مقادیر کمتر از 1100Ω باشد و همچنین مقاومت قبل از 1KΩ نمی تواند دارای محدوده ای با مقادیر بیشتر از 900Ω باشد . بنابراین با توجه به میزان تلرانس مقاومت ها ، سری های استاندارد مختلفی برای مقاومت ها به وجود می آید . به عنوان مثال اگر تلرانس مقاومت ها را 20% در نظر بگیریم یک دهه مقاومت ( از 0 اهم تا 10 اهم ) 6 محدوده را شامل می شود و به همین دلیل این سری از مقاومت ها را سری E6 می نامند که E از کلمه European به معنای اروپایی گرفته شده است . میانگین هر یک از این محدوده ها به ترتیب عبارت است از :
1 , 1.5 , 2.2 , 3.3 , 4.7 , 6.8
به این اعداد ، اعداد پایه می گویند . از ضرب و یا تقسیم اعداد پایه هر سری از مقاومت ها در مضارب 10 می توان تمامی مقاومت های موجود در آن سری را بدست آورد . به عنوان مثال با داشتن عدد پایه 4.7 در سری E6 و ضرب و تقسیم آن در مضارب 10 می توان کلیه مقاومت های موجود در سری E6 را که دارای عدد پایه 4.7 می باشند بدست آورد که این مقاومت ها عبارتند از :
0.47Ω , 4.7Ω , 47Ω , 470Ω , 4.7kΩ , 47kΩ , 470kΩ , 4.7MΩ
حال اگر تلرانس مقاومت ها را 10% در نظر بگیریم یک دهه مقاومت 12 محدوده را شامل می شود که به این سری ، سری E12 می گویند و به همین ترتیب به ازای تلرانس 5% ، سری E24 و به ازای تلرانس 2% ، سری E48 و به ازای تلرانس 1% ، سری E96 و به ازای تلرانس های کمتر از 1% ، سری E192 بدست می آید . توجه داشته باشید که برای سری E192 معمولا از تلرانس های 0.75% ، 0.5% و 0.25% استفاده می کنند .
برای استفاده از یک مقاومت ، ابتدا باید مقدار اهم و تلرانس مقاومت را داشته باشیم . کارخانه های سازنده مقاومت ، معمولا مقدار اهم و تلرانس مقاومت را به سه روش مشخص می کنند که این سه روش عبارتند از :
1- نوشتن مشخصات مقاومت بر روی مقاومت
2- استفاده از رمزهای متشکل از حروف و اعداد
3- استفاده از نوارهای رنگی
نرم افزار پیدا کردن رنگ مقاومت
اگر بخواهید مقدار مقاومت استانداردی که نزدیکترین مقدار را به عدد مقاومت دارد پیدا کنید و رنگ های مورد نظر برروی مقاومت را به درستی تشخیص دهید. به شکلی که در صد خطای و تفاوت با مقدار اصلی تشخیص داده شده و نمایش داده شود.
ویا تعداد زیادی مقاومت دارید و میخواهید از طریق مقدار و تشخیص سریع رنگ های روی مقاومت به سرعت انها را مرتب کنید .در این صورت میتوان گفت نرم افزار " مقاومت یاب " انتخاب درستی برای اطمینان از درست بودن رنگ ها و راحتر و سریعتر شدن کار شماست.
لینک دانلود نرم افزار پیدا کردن رنگ مقاومت
